Νέες προκηρύξεις αναμένονται να προκηρυχθούν από το Υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο του Προγράμματος ΕΣΠΑ, εντός του 2017, έχοντας ως κύριο στόχο τον εκσυγχρονισμό και την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων.Οι νέες δράσεις ΕΣΠΑ, που αναμένεται να προκηρυχθούν, είναι οι εξής:

1. Σύγχρονη ΜεταποίησηΑφορά στην ενίσχυση υφιστάμενων και νέων και κυρίως μεταποιητικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων προκειμένου να υλοποιήσουν επενδυτικά σχέδια με σκοπό ανάπτυξη πρότυπων ή πιλοτικών γραμμών παραγωγής και διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών, όπως και την εφαρμογή αναγνωρίσιμων και πιστοποιημένων συστημάτων διαχείρισης ποιότητας στην παραγωγή και παροχή υπηρεσιών. Επίσης η δράση θα επιβραβεύει την ανάπτυξη της επιχειρηματικής συνεργασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός κυμαίνεται από 250.000 - 3.000.000 ευρώ και τα ποσοστά ενίσχυσης θα κυμαίνονται, ανάλογα με την περιφέρεια, από 30% έως 45% για τις μικρές επιχειρήσεις και από 20% έως 35% για τις μεσαίες επιχειρήσεις.
2. Αξιοποίηση Επιχειρηματικής Εμπειρίας – Επιχειρηματική ΕπανεκκίνησηΤο πρόγραμμα ενισχύει την ίδρυση νέων επιχειρήσεων από ανέργους ηλικίας άνω των 45 ετών. Σκοπός του προγράμματος είναι να παρέχει επιχειρηματικές ευκαιρίες σε ανέργους που στο παρελθόν είχαν αναπτύξει επιχειρηματικές δραστηριότητες ή διαθέτουν σημαντική επαγγελματική εμπειρία, προκειμένου να συμβάλλει στην επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.Ο προϋπολογισμός των επιχειρηματικών σχεδίων ανά πρόταση θα κυμαίνεται από 15.000 έως 60.000 ευρώ.
3. Ενίσχυση της ίδρυσης και λειτουργίας μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεωνΜε τη συγκεκριμένη δράση ενισχύεται η δημιουργία νέας τουριστικής επιχείρησης από μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς και η υποστήριξη της λειτουργίας τους για διάστημα έως 6 μήνες από την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας τους. Επίσης, ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια που αφορούν στην ολοκλήρωση καταλυμάτων των οποίων η κατασκευή έχει προχωρήσει και βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, χωρίς όμως να έχει ολοκληρωθεί και να λειτουργούν, λόγω δυσκολιών που οφείλονται στην οικονομική κρίση.Μέσω του προγράμματος θα δοθεί έμφαση στη δημιουργία μονάδων που προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και συμβάλλουν ταυτόχρονα στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος της χώρας.Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός των επιχειρηματικών σχεδίων ανά πρόταση θα κυμαίνεται από 80.000 έως 400.000 ευρώ με ποσοστό ενίσχυσης θα κυμαίνεται από 40% έως 50%.
4. Αναβάθμιση πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στον τομέα των υπηρεσιώνΗ συγκεκριμένη δράση εστιάζει στην αναβάθμιση πολύ πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του τομέα υπηρεσιών (λιανικό εμπόριο, εστίαση, ιδιωτική εκπαίδευση στην οποία περιλαμβάνονται οι παιδικοί σταθμοί και τα νηπιαγωγεία).Η δράση περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες παρεμβάσεων:
   • Παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας: εργασίες διαμόρφωσης των χώρων της επιχείρησης για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης της ενέργειας και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ανανέωση εξοπλισμού με νέο βελτιωμένης ενεργειακής απόδοσης, πιστοποίηση επιχειρήσεων με σύγχρονα εξιδεικευμένα πρότυπα.
   • Παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειες: εργασίες διαμόρφωσης των χώρων της επιχείρησης για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης της ενέργειας και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, ανανέωση εξοπλισμού με νέο βελτιωμένης ενεργειακής απόδοσης, πιστοποίηση επιχειρήσεων με σύγχρονα εξιδεικευμένα πρότυπα.
   • Παρεμβάσεις για την ενσωμάτωση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην παρεχόμενη υπηρεσία της επιχείρησης: ανάπτυξη ηλεκτρονικών συστημάτων προβολής προϊόντων και υπηρεσιών στο διαδίκτυο (ιστοσελίδες), ανάπτυξη ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shops), ανάπτυξη επιχειρηματικών πυλών για πρόσβαση από κινητές συσκευές (mobile portals), ανάπτυξη επιχειρηματικών εφαρμογών για πρόσβαση από κινητές συσκευές (mobile apps), ανανέωση παιδαγωγικού υλικού (διαδραστικοί πίνακες, projectors), ψηφιακός εξοπλισμός για την υποβοήθηση της υπηρεσίας (π.χ. ηλεκτρονική παραγγελιοληψία κ.ά.), αξιοποίηση υποδομών cloud, για τη διαχείριση εφαρμογών και δεδομένων, αξιοποίηση υποδομών application servers providers για την υιοθέτηση πρακτικών ηλεκτρονικού εμπορίου με χαμηλό κόστος, συμμετοχή σε υφιστάμενες πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών, ψηφιακών εκθέσεων κλπ.
   • Παρεμβάσεις για την ενίσχυση της υγιεινής και ασφάλειας των χώρων: ανανέωση του εξοπλισμού που συνδέεται με την ασφάλεια του χώρου και την ασφάλεια της παροχής της υπηρεσίας.
   • Παρεμβάσεις για την ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας: διαμόρφωση δικτύου διανομής: αριθμός, θέση και δίκτυο αποστολών των προμηθευτών, των εγκαταστάσεων παραγωγής, των κέντρων διανομής, των αποθηκών, των αποβάθρων και των πελατών, στρατηγικής διανομής, διαχείριση αποθεμάτων και μεταφορά μετρητών (τακτοποίηση των όρων πληρωμής και των μεθοδολογιών για την ανταλλαγή κεφαλαίων μεταξύ οντοτήτων στο πλαίσιο της αλυσίδας εφοδιασμού).
   Το ποσοστό ενίσχυσης των επιχειρηματικών σχεδίων θα κυμαίνεται από 40% έως 50%.
5. Εξωστρέφεια – Διεθνοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεωνΤο συγκεκριμένο πρόγραμμα αποσκοπεί στην ενίσχυση της εξωστρέφειας μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ανήκουν είτε στον κλάδο της μεταποίησης είτε στον κλάδο των υπηρεσιών (εξαιρείται ο κλάδος του τουρισμού), σε στρατηγικούς τομείς της χώρας που στοχεύουν στην αύξηση της εξωστρεφούς επιχειρηματικής δραστηριότητας και της προβολής των ελληνικών επιχειρήσεων και των προϊόντων τους στις διεθνείς αγορές.Η δράση έχει ως σκοπό να συμβάλλει στη διεύρυνση της επιχειρηματικής δράσης σε νέες ή αναδυόμενες αγορές και θα παρέχει υποστήριξη προς τις επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους για συμμετοχή σε περιφερειακές και διεθνείς αλυσίδες αξίας.Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός των επιχειρηματικών σχεδίων ανά πρόταση θα κυμαίνεται από 30.000 έως 250.000 ευρώ.
6. Ενίσχυση του εκσυγχρονισμού των υποδομών και του εξοπλισμού θεατρικών και κινηματογραφικών αιθουσών και αιθουσών εικαστικών τεχνώνΗ συγκεκριμένη δράση αφορά στην ενίσχυση επιχειρηματικών σχεδίων που στοχεύουν στην αναβάθμιση θεατρικών και κινηματογραφικών αιθουσών (που λειτουργούν πριν από το 1990) καθώς και αιθουσών τέχνης.Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός των επιχειρηματικών σχεδίων ανά πρόταση θα κυμαίνεται από 20.000 έως 400.000 ευρώ.

Ποιές διατάξεις μπορούν να εκμεταλλευτούν μισθωτοί συνταξιούχοι, ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων ακινήτων, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς

28 Απρ 2017 - 10:06

Μία ακόμη ομάδα πληθυσμού, οι αγρότες, προστίθενται φέτος στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους οι οποίοι ήδη δικαιούνται εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές.

 

Αυτό σημαίνει ότι η ετήσια έκπτωση φόρου 1.900 - 2.100 ευρώ, δεν ισχύει πλέον αποκλειστικά για τους μισθωτούς και για τους συνταξιούχους αλλά και για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αν και υπό προϋποθέσεις. Εάν ένας αγρότης λόγου χάριν αποκτά ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του εισοδήματός του από αγροτική δραστηριότητα, τότε (εφόσον πληροί και τις υπόλοιπες 4 προβλεπόμενες προϋποθέσεις που αναφέρονται παρακάτω) εξασφαλίζει την παραπάνω έκπτωση, διαφορετικά, ακόμη και αν τις τηρεί, την χάνει.

 

Εκτός όμως από αυτήν την ευνοϊκή καινοτομία, μπορούν και φέτος οι ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων ακινήτων να απαλλαγούν πλήρως από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια εκείνα τα οποία δεν κατάφεραν να εισπράξουν από τους ενοικιαστές τους.

 

Στις παραπάνω εκπτώσεις και απαλλαγές προστίθενται μία ακόμη σειρά βασικών διατάξεων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος οι οποίες εξασφαλίζουν σε εκατομμύρια φορολογούμενους μειώσεις φόρου ή ακόμη και απαλλαγές, τις οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν οι φορολογούμενοι έτσι ώστε να μειώσουν όσο μπορούν περισσότερο τις τελικές φορολογικές επιβαρύνσεις που θα προκύψουν μετά και την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος οι οποίες θα πρέπει με βάση τα μέχρι τούδε ισχύοντα (αν δηλαδή δεν δοθεί άλλη παράταση) να υποβληθούν έως και την Παρασκευή 30 Ιουνίου.

 

Ανά κατηγορία φορολογουμένων, οι κυριότερες διατάξεις του ΚΦΕ, που προβλέπουν εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές είναι οι ακόλουθες:

 

1. Μισθωτοί και συνταξιούχοι

 

Κάτι που θα πρέπει να έχουν υπόψη τους οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι είναι ότι οι κωδικοί 023 και 024 που περιλαμβάνονται στον πίνακα 2 της δήλωσης καθώς και ο κωδικός 049 του πίνακα 7, οι κωδικοί δηλαδή εκείνοι οι οποίοι αφορούν τις αποδείξεις δαπανών, είναι ανενεργοί. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν συμπληρώνονται, διότι για το φορολογικό έτος 2016 οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δεν είχαν υποχρέωση συλλογής αποδείξεων. Ως εκ τούτου, το αφορολόγητο όριο των 8.636 έως 9.545 ευρώ, κατοχυρώνεται από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους χωρίς να χρειαστεί να καλυφθεί με αποδείξεις δαπανών.

 

Αναφορικά δε με τις επιμέρους εκπτώσεις αυτές είναι:

 

Εκπτώσεις λόγω τέκνων

 

Όσοι φορολογούμενοι απέκτησαν κατά τη διάρκεια του 2016 εισοδήματα είτε από μισθούς είτε από συντάξεις, δικαιούνται ετήσιας έκπτωσης φόρου χωρίς δικαιολογητικά. Η εν λόγω έκπτωση μπορεί να φθάσει έως τα 1.900 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, έως τα 1.950 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, έως τα 2.000 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και έως τα 2.100 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα. Έτσι, όλοι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι οι οποίοι βαρύνονται με τέκνα, δικαιούνται της προσαυξημένης έκπτωσης φόρου. Προκειμένου δε να την κατοχυρώσουν, θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία των τέκνων τους στον πίνακα 8, ο οποίος βρίσκεται στην τελευταία σελίδα του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης. Αμέσως μόλις αναγραφούν στον πίνακα 8 τα απαραίτητα στοιχεία των τέκνων, τότε αυτομάτως ενημερώνεται και συμπληρώνεται την ίδια στιγμή με τον αριθμό των συγκεκριμένων τέκνων ο κωδικός 003 για τον υπόχρεο ή ο κωδικός 004 για τη σύζυγο.

 

Αναφορικά με τα ποια τέκνα θεωρούνται φέτος ως «εξαρτώμενα» τα οποία βαρύνουν τον φορολογούμενο και ως εκ τούτου του παρέχουν και το δικαίωμα να τύχει της προσαυξημένης αυτής έκπτωσης φόρου αυτά είναι:

 

1. Τα άγαμα τέκνα τα οποία γεννήθηκαν από 1ης Ιανουαρίου 1998 έως 31 Δεκεμβρίου 2016.

 

2. Τα άγαμα τέκνα τα οποία γεννήθηκαν από 1ης Ιανουαρίου 1991 και μετά, και φοιτούν σε σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης είτε του εσωτερικού είτε του εξωτερικού ή είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ ή ακόμη υπηρετούν την στρατιωτική τους θητεία.

 

3. Τα άγαμα τέκνα τα οποία παρουσιάζουν ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον σε ποσοστό 67%.

 

Ωστόσο, προϋπόθεση για να αναγνωρισθούν τα τέκνα αυτά ως «εξαρτώμενα» είναι να συνοικούν με τον φορολογούμενο και το συνολικό ατομικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους κατά το έτος 2016 να μην έχει υπερβεί τα 3.000 ευρώ ή τα 6.000 ευρώ, εφόσον έχουν αναπηρία 67% και άνω.

 

Ειδικά όσοι απέκτησαν τέκνο κατά τη διάρκεια του 2016, θα απαιτηθεί να έχουν στη διάθεσή τους τη ληξιαρχική πράξη γέννησης, προκειμένου να την προσκομίσουν εφόσον κληθούν για έλεγχο δικαιολογητικών στην αρμόδια ΔΟΥ.

 

Επίσης, όσοι φορολογούμενοι βαρύνονται με τέκνο ανάπηρο τουλάχιστον κατά 67% πρέπει, επίσης, να έχουν στη διάθεσή τους και την σχετική γνωμάτευση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής.

 

Ασφάλιση και ασφάλιστρα που μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα

 

Η κείμενη φορολογική νομοθεσία προβλέπει τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματος λόγω πληρωμής ασφαλίστρων για την εξαγορά χρόνου ασφάλισης. Πιο συγκεκριμένα, οι ασφαλιστικές εισφορές τις οποίες κατέβαλαν κατά το 2016 οι μισθωτοί σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης προκειμένου να εξαγοράσουν χρόνο ασφάλισης (όπως λόγου χάριν τον χρόνο της στρατιωτικής τους θητείας) μειώνουν το φορολογητέο εισόδημά τους από μισθωτή εργασία. Έτσι, εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημά τους.

 

Ως προς το πώς θα διασφαλίσει τη μείωση αυτή, ο φορολογούμενος μισθωτός θα πρέπει να αναγράψει το ποσό των εισφορών που κατέβαλε για την εξαγορά στον κωδικό 351 ή 352 του πίνακα 4Α στην 1η σελίδα του εντύπου Ε1. Οι εισφορές αυτές αποδεικνύονται βάσει των σχετικών βεβαιώσεων ή αποδείξεων που πρέπει να έχουν εκδώσει οι ασφαλιστικοί οργανισμοί και θα πρέπει να έχουν ανά πάσα στιγμή στην διάθεσή τους οι φορολογούμενοι για να τις προσκομίσουν, εφόσον χρειαστεί, στην εφορία. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να δηλώνεται υποχρεωτικά ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του ασφαλιστικού φορέα στον οποίο καταβλήθηκαν οι εισφορές.

 

Μειωμένα τεκμήρια διαβίωσης για 65χρονους συνταξιούχους

 

Οι συνταξιούχοι οι οποίοι ήταν κατά τη διάρκεια έτους 2016 άνω των 65 ετών (δηλαδή εκείνοι οι οποίοι γεννήθηκαν έως και και την 31η Δεκεμβρίου 1951, τυγχάνουν μείωσης του ύψους των αντικειμενικών δαπανών ή τεκμηρίων διαβίωσης (όπως για παράδειγμα για τη χρήση κατοικιών ή των ΙΧ αυτοκινήτων τους) κατά 30%. Πρακτικά δηλαδή, το συνολικό τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημά τους το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης λαμβάνεται υπόψη μειωμένο σε ποσοστό 30% και στον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος αλλά επιπροσθέτως από φέτος και στον υπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

 

Για να μπορέσουν να κατοχυρώσουν το δικαίωμα της σημαντικής αυτής έκπτωσης, η οποία μπορεί να μειώσει σημαντικά τις τελικές φορολογικές επιβαρύνσεις τους, οι συνταξιούχοι οι οποίοι είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών, θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 013-014 του πίνακα 2 που βρίσκεται στην 1η σελίδα του Ε1.

 

2. Ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων ακινήτων

 

Οφέλη από εκπτώσεις και απαλλαγές μπορούν να αποκομίσουν οι ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων ακινήτων εκμεταλλευόμενοι τις σχετικές φορολογικές διατάξεις. Τα οφέλη αυτά συναπαρτίζουν:

 

* Απαλλαγή από φόρο εισοδήματος των ανείσπρακτων ενοικίων.

 

* Έκπτωση δαπανών επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης ή άλλων παγίων και λειτουργικών δαπανών.

 

* Έκπτωση δαπανών για γαίες.

 

* Έκπτωση αποζημίωσης που καταβλήθηκε σε ενοικιαστή.

 

Αναλυτικότερα:

 

Απαλλαγή από φόρο εισοδήματος για ανείσπρακτα ενοίκια.

 

Τα ποσά των οφειλόμενων ενοικίων τα οποία δεν εισέπραξαν το 2016 ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων δεν θα συνυπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά τους και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος εφόσον:

 

Δηλωθούν τα ανείσπρακτα ενοίκια στο έντυπο Ε2, στήλη 16 της πρώτης σελίδας και Ε1 στους κωδικούς 125 - 126 του πίνακα 4Δ2 στην τρίτη σελίδα.

 

Έχει εκδοθεί εις βάρος του ενοικιαστή, έως την προθεσμία υποβολής της δήλωσης, είτε διαταγή πληρωμής ή απόδοσης χρήσης μίσθιου είτε δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων είτε εναντίον τού μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει, πριν από την υποβολή της δήλωσης, να προσκομίσει στην εφορία φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή αγωγών που ασκήθηκαν κατά περίπτωση. Ειδικά για πτωχεύσαντα μισθωτή, αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου τού πίνακα αναγγελίας χρεών όπου εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή/υπεκμισθωτή.

 

Έκπτωση 5% για δαπάνες επισκευής και συντήρησης

 

Αναγνωρίζεται αυτόματα έκπτωση 5% επί του ακαθάριστου εισοδήματος από εκμισθώσεις ακινήτων ως συνολικό ποσό ετήσιων δαπανών για επισκευή, συντήρηση, ανακαίνιση ή άλλες πάγιες και λειτουργικές ανάγκες όσων ακινήτων αποφέρουν φορολογητέο εισόδημα, ανεξάρτητα από το είδος και τη χρήση τους. Η έκπτωση υπολογίζεται αυτόματα επί του δηλωθέντος ακαθάριστου εισοδήματος κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης, οπότε για την κατοχύρωση δεν απαιτείται συμπλήρωση κάποιου ποσού στη φορολογική δήλωση ούτε συγκέντρωση δικαιολογητικών.

 

Εκπίπτουν οι δαπάνες για γαίες

 

Οι δαπάνες για γαίες εκπίπτουν στο 10% επί του ακαθάριστου εισοδήματος από εκμίσθωση, υπεκμίσθωση, δωρεάν παραχώρηση και ιδιόχρηση γαιών. Στα ποσά αυτά, τα οποία δηλώνονται στους κωδικούς 159 - 160 του πίνακα 4Δ2, περιλαμβάνονται οι δαπάνες για έργα αντιπλημμυρικά και αποξήρανσης ελών. Οι εν λόγω δαπάνες αποδεικνύονται από τα παραστατικά παροχής υπηρεσιών που οφείλουν να έχουν εκδώσει σχετικά οι επιχειρήσεις οι οποίες εκτέλεσαν τα συγκεκριμένα έργα.

 

Εκπίπτει η αποζημίωση για πρόωρη λύση επαγγελματικής μίσθωσης

 

Από το ακαθάριστο εισόδημα εκμίσθωσης επαγγελματικής στέγης εκπίπτει το ποσό της αποζημίωσης που έχει καταβάλει ο ιδιοκτήτης στον ενοικιαστή για την πρόωρη λύση της επαγγελματικής μίσθωσης. Αυτό δηλώνεται στους κωδικούς 163 - 164 του πίνακα 4Δ2 της φορολογικής δήλωσης. Για την απόδειξη του ποσού της αποζημίωσης που καταβάλλει, βάσει νόμου, ο εκμισθωτής στον μισθωτή για τη λύση της μισθωτικής σχέσης ακινήτου απαιτείται ο ιδιοκτήτης να έχει κρατήσει τη σχετική απόδειξη καταβολής της αποζημίωσης, την οποία οφείλει να έχει εκδώσει ο ενοικιαστής.

 

3. Αγρότες

 

Έκπτωση φόρου χωρίς δικαιολογητικά για κατά κύριο επάγγελμα γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς

 

Όσοι φορολογούμενοι απέκτησαν μέσα στο 2016 εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες και ταυτόχρονα πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για να θεωρηθούν ως «κατ’ επάγγελμα αγρότες (γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς κ.λπ.)» δικαιούνται ετήσιας έκπτωσης φόρου χωρίς δικαιολογητικά. Η έκπτωση αυτή μπορεί να φθάσει έως τα 1.900 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, έως τα 1.950 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, έως τα 2.000 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και έως τα 2.100 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα.

 

Προκειμένου να κατοχυρώσει την έκπτωση αυτή, ο φορολογούμενος με εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες θα πρέπει, κατ’ αρχήν να πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του ν. 3874/2010 για τον χαρακτηρισμό του ως «κατ’ επάγγελμα αγρότη». Δηλαδή θα πρέπει, αθροιστικά:

 

* Πρώτον, να είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης.

 

* Δεύτερον, να ασχολείται επαγγελματικά με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή του τουλάχιστον κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του.

 

* Τρίτον, να λαμβάνει από την απασχόλησή του σε αγροτική δραστηριότητα το 50% τουλάχιστον του συνολικού ετησίου εισοδήματός του.

 

* Τέταρτον, να είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

 

* Πέμπτον να τηρεί λογιστικά βιβλία, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, έστω κι αν δεν τα ενημερώνει.

 

Μια ειδική περίπτωση είναι ο αλιέας ο οποίος θα πρέπει να είναι κάτοχος ατομικής επαγγελματικής άδειας αλιείας και ιδιοκτήτης, συνιδιοκτήτης, μισθωτής ή συμμετέχει, με οποιονδήποτε τρόπο, στην εκμετάλλευση επαγγελματικού αλιευτικού σκάφους εκτός από σκάφη υπερπόντιας αλιείας ή απασχολείται στην υδατοκαλλιέργεια ως κάτοχος ή μισθωτής υδατοκαλλιεργητικής εκμετάλλευσης. Θα πρέπει επίσης να ασχολείται με μία ή περισσότερες εκ των ανωτέρω δραστηριοτήτων τουλάχιστον κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του και να λαμβάνει από την απασχόλησή του αυτή το 50% τουλάχιστον του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του.

 

Σε κάθε περίπτωση, ο χαρακτηρισμός του «κατ’ επάγγελμα αγρότη» προκύπτει από επίσημη ταυτοποίηση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

 

Σημειώνεται, ότι για να μπορέσει να αναγνωριστεί και από σύστημα taxisnet η ιδιότητα του «κατ’ επάγγελμα αγρότη» και κατ’ επέκταση να διασφαλιστεί το δικαίωμα της έκπτωσης, ο φορολογούμενος αγρότης θα πρέπει να συμπληρώσει τον κωδικό 037 του πίνακα 2, στην 1η σελίδα του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, ώστε, κατά την εκκαθάρισή της, να ληφθεί υπόψη ότι έχει αυτή την ιδιότητα. Δηλαδή, με τη συμπλήρωση των κωδικών αυτών καταχωρείται στο σύστημα taxisnet ότι ο ασκών αγροτικές δραστηριότητες είναι «κατ’ επάγγελμα αγρότης», σύμφωνα με την επίσημη ταυτοποίηση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Εφόσον η σύζυγος του φορολογούμενου είναι «κατ’ επάγγελμα» αγρότης πρέπει να συμπληρώσει τον κωδικό 038, που βρίσκεται δίπλα από τον 037.

 

Σε κάθε περίπτωση, όσοι κατ’ «επάγγελμα αγρότες» βαρύνονται με τέκνα δικαιούνται προσαυξημένης έκπτωσης φόρου, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που αναλύσαμε παραπάνω για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους.

 

Έκπτωση φόρου για αγρότες - επιχειρηματίες ΟΓΑ.

 

Εφόσον ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα προερχόμενο από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία υπάγεται στην ασφάλιση του ΟΓΑ, μαζί με εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα, ο φορολογούμενος δικαιούται έκπτωσης φόρου έως 1.900 - 2.100 ευρώ, η οποία ωστόσο υπολογίζεται μόνο επί του φόρου του αγροτικού εισοδήματος. Για την κατοχύρωση της έκπτωσης αυτής, ο δικαιούχος φορολογούμενος θα πρέπει να συμπληρώσει τον κωδικό 021 του πίνακα 2, στην πρώτη σελίδα του Ε1. Αντίστοιχα, η σύζυγος του φορολογούμενου αν είναι αυτή δικαιούχος θα πρέπει να συμπληρώσει τον κωδικό 022, που βρίσκεται δίπλα από τον 021.

 

Έκπτωση δαπανών

 

Το φορολογητέο εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα υπολογίζεται με έκπτωση ορισμένων δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα τα οποία προέκυψαν από τις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων ή την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, με την εφορία να αναγνωρίζει για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των αγροτών τις ακόλουθες 8 κατηγορίες δαπανών, εφόσον αποδεικνύονται με τα κατάλληλα παραστατικά:

 

1. Αγορές σπόρων ή νεογνών, λιπασμάτων και φαρμάκων.

 

2. Καλλιεργητικές δαπάνες.

 

3. Δαπάνες άρδευσης.

 

4. Δαπάνες για ημερομίσθια εργατών.

 

5. Το κόστος καυσίμων και συντήρησης των αγροτικών μηχανημάτων.

 

6. Τους τόκους και τα έξοδα των δανείων που σχετίζονται με την αγροτική εκμετάλλευση.

 

7. Τις αποσβέσεις παγίου εξοπλισμού.

 

8. Ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ.

 

Τα παραστατικά που αποδεικνύουν τις δαπάνες αυτές πρέπει ο φορολογούμενος αγρότης να τα έχει συγκεντρώσει και να διαφυλάσσει ώστε να τα προσκομίσει εφόσον του ζητηθούν για έλεγχο.

 

Για να αναγνωριστεί το κόστος των εργατικών ως εκπιπτόμενη δαπάνη θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι γενικές διατάξεις της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. Συνεπώς το εργόσημο κρίνεται απαραίτητο για τη φορολογική αναγνώριση της δαπάνης των εργατικών.

 

Όλες οι δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των αγροτών πρέπει να δηλωθούν αναλυτικά στο έντυπο Ε3, το οποίο οφείλουν να υποβάλουν όλοι οι φορολογούμενοι οι οποίοι απέκτησαν το 2016 εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες, πριν προχωρήσουν στην υποβολή του κυρίως εντύπου Ε1.

Με 8 έξυπνες κινήσεις οι φορολογούμενοι μπορούν να αποφύγουν την παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης και έτσι να γλιτώσουν την πληρωμή έξτρα φόρου στο εκκαθαριστικό τους.

Ολοένα και περισσότεροι φορολογούμενοι, εξαιτίας της δραστικής μείωσης στα εισοδήματά τους, δεν φορολογούνται γι’ αυτά που δηλώνουν στην Εφορία αλλά για μεγαλύτερα ποσά, τα οποία προκύπτουν με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες, τα αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής, τα δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, τις οικιακές βοηθούς και τις πισίνες.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική δήλωση έως και οκτώ κατηγορίες ποσών.

Ειδικότερα:

1. Αποταμιεύσεις: Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2016, δεν ξοδεύτηκαν έως τις 31/12/2015 και αναλώθηκαν εντός του 2016. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών». Με την «ανάλωση κεφαλαίου», οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή 30 χρόνια. Ειδικότερα, μπορούν να ανατρέξουν στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλουν) και:

– Να αθροίσουν τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχουν αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.

– Από το άθροισμα που θα προκύψει, να αφαιρέσουν τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.), καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).

Την πληρωμή έξτρα φόρου μπορούν να αποφύγουν οι φορολογούμενοι ξεφεύγοντας από την παγίδα των τεκμηρίων διαβίωσης

Το καθαρό ποσό είναι το «κεφάλαιο» των προηγούμενων ετών, το οποίο μπορούν να εμφανίσουν στην Εφορία ως προϊόν αποταμίευσης. Σε κάθε περίπτωση, από το «κεφάλαιο» που θα σχηματιστεί με αυτόν τον τρόπο ο φορολογούμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή δήλωσή του. Μπορεί, δηλαδή, να ισχυριστεί ότι η πρόσθετη διαφορά τεκμαρτού εισοδήματος της φορολογικής δήλωσής του καλύφθηκε με «ανάλωση» ενός μέρους του «κεφαλαίου», το οποίο του περίσσεψε από τα προηγούμενα έτη.

2. Εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο: Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2016 από τον ίδιο τον φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το ΕΚΑΣ, τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.

3. Ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα: Τέτοια χρηματικά ποσά είναι, για παράδειγμα, το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.

4. Πώληση περιουσιακών στοιχείων: Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, έντοκων γραμματίων, μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2016 αφαιρείται το κόστος απόκτησης για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου. Εάν το κόστος απόκτησης του πωληθέντος εντός του 2016 περιουσιακού στοιχείου θεωρούνταν τεκμήριο τη χρονιά κατά την οποία αποκτήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους εκείνου, τότε το τίμημα το οποίο καταβλήθηκε τη χρονιά εκείνη για την απόκτησή του δεν θα πρέπει να αφαιρείται από το τίμημα στο οποίο πωλήθηκε εντός του 2016 και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ολόκληρο το ποσό του τιμήματος για την κάλυψη της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού στοιχείου του, πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου, από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε. Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μια υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους.

5. Συνάλλαγμα: Χρηματικά ποσά σε συνάλλαγμα που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2016, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό.

6. Δάνεια: Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2016 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

7. Γονικές παροχές – δωρεές: Ποσά που εισέπραξε το 2016 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2016 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές Αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY, από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από τις 31/12/2016.

8. Τυχερά παιχνίδια: Κέρδη από λαχεία, Προ-Πό, Λόττο, Tζόκερ, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη, εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο, θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρεία που διενεργεί τις κληρώσεις των λαχείων.

ΠΕΝΤΕ ΟΙ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ

Αρχισε η αντίστροφη μέτρηση για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και ήδη περίπου 40.000 φορολογούμενοι έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία στο Taxisnet, ενώ ο συνολικός αριθμός των δηλώσεων αναμένεται να ξεπεράσει τα 6 εκατομμύρια. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής δήλωσης φορολογίας είναι η 30ή Ιουνίου.

Για όσους το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι χρεωστικό και θα πρέπει να πληρώσουν πρόσθετο φόρο για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2016, έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τον φόρο είτε εφάπαξ είτε σε τρεις ίσες διμηνιαίες δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη μέχρι τις 31 Ιουλίου, η δεύτερη έως τις 29 Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Σημειώνεται ότι στα εκκαθαριστικά ενσωματώνονται έως και πέντε διαφορετικές φοροεπιβαρύνσεις: φόρος εισοδήματος, ειδική εισφορά αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος, προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος και φόρος πολυτελούς διαβίωσης.

Τα φετινά εκκαθαριστικά θα είναι πολλών ταχυτήτων. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στους κερδισμένους, καθώς όσοι δηλώσουν εισόδημα μέχρι 32.700 θα έχουν μείωση φόρου λόγω των αλλαγών στους συντελεστές. Ελαφρύνσεις θα έχουν και οι αγρότες με εισόδημα έως 21.500 ευρώ Αντίθετα οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι όσοι απέκτησαν εισοδήματα από ενοίκια, καθώς η επιπλέον επιβάρυνσή τους θα αυξηθεί έως και 36,36%.

Οι μισθωτοί

Οσον αφορά τους μισθωτούς, οι χαμηλόμισθοι και οι υψηλόμισθοι θα κληθούν να καταβάλουν έξτρα φόρο, ενώ μείωση θα έχουν όσοι δηλώσουν εισοδήματα από 25.000 έως 38.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι για τους μισθωτούς που έχουν εισόδημα και από «μπλοκάκι», το εισόδημα αυτό προστίθεται στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και φορολογείται με συντελεστή που φτάνει ακόμη και το 45%.

Αντιδράσεις πανταχόθεν προκάλεσε το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων που κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή. Τράπεζες, επιχειρηματίες, νομικοί και βεβαίως και τα κόμματα της αντιπολίτευσης διατυπώνουν από έντονες διαφωνίες έως επιφυλάξεις κυρίως για την αποτελεσματικότητα του νομοσχεδίου. Στους δυσαρεστημένους, εάν και όταν εφαρμοσθεί ο νόμος, αναμένονται ακόμα δύο τουλάχιστον κατηγορίες: οι υπάλληλοι των εφοριών και των ασφαλιστικών ταμείων και των δικαστηρίων. Ο λόγος; Η δυνατότητα υπαγωγής στον μηχανισμό πολλών ειδών οφειλών, ακόμη και από προσωπικά δάνεια, καθώς και το γεγονός ότι παρέμεινε η πρόβλεψη για δικαστική επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης, ενώ εκτιμάται ότι η διαδικασία δεν θα είναι ούτε εξωδικαστική ούτε σύντομη. Σήμερα στην «Κ» θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε μέσα από δέκα συνολικά απαντήσεις ισάριθμων ερωτήσεων τις άγνωστες πτυχές του νομοσχεδίου, που μπορεί να αποτελέσουν ακόμη και «παγίδες» για οφειλέτες και πιστωτές.

 

1. Μέχρι πότε πρέπει να έχουν γεννηθεί οι οφειλές για να υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό;

 

– Εως τις 31 Δεκεμβρίου 2016. Πάντως, αντικείμενο ρύθμισης μπορούν να αποτελέσουν όλες οι χρηματικές οφειλές της επιχείρησης, ακόμη και αυτές που τελούν υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία, αρκεί η γενεσιουργός τους αιτία να ανάγεται σε χρόνο μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2016.

 

2. Μπορεί κάποιος που έχει υποβάλει αίτηση στον Πτωχευτικό Κώδικα ή στην έκτακτη διαδικασία ρύθμισης υποχρεώσεων εμπόρων βάσει του νόμου 4307/2014 (νόμος Δένδια) να κάνει αίτηση για τον εξωδικαστικό;

 

– Ναι, υπό την προϋπόθεση ότι πριν υποβάλει την αίτηση για τον εξωδικαστικό έχει εγκαίρως παραιτηθεί από τις προηγούμενες διαδικασίες.

 

3. Ισχύει πράγματι ότι οι μικροί πιστωτές με απαιτήσεις ο καθένας έως 2 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε ποσοστό έως 1,5 επί των συνολικών απαιτήσεων, δεν συμμετέχουν και δεν δεσμεύονται από τη συμφωνία αναδιάρθρωσης, δηλαδή μπορούν να διεκδικήσουν όλα τα χρήματα που τους οφείλονται;

 

– Ναι, υπό προϋποθέσεις. Το νομοσχέδιο αναφέρει ότι οι απαιτήσεις των μικρών πιστωτών δεν πρέπει επίσης να υπερβαίνουν αθροιστικά τα 20 εκατ. ευρώ και ποσοστό 15% του συνολικού χρέους του οφειλέτη. Για παράδειγμα, εάν σε σύνολο απαιτήσεων 1.000.000 ευρώ υπάρχουν 15 πιστωτές με απαίτηση ο καθένας ποσού 10.000 ευρώ (δηλαδή ποσοστού 1% ο καθένας και συνολικού ποσοστού 15%) και άλλοι 10 πιστωτές με απαίτηση ο καθένας 12.000 ευρώ (δηλαδή ποσοστού 1,2% ο καθένας και συνολικού ποσοστού 12%), στη διαδικασία του εξωδικαστικού αυτοί που δεν θα συμμετάσχουν θα είναι μόνο οι πρώτοι. Οι δεύτεροι θα συμμετέχουν κανονικά διότι το αθροιστικό κριτήριο του 15% θα έχει ήδη καλυφθεί από την πρώτη κατηγορία πιστωτών.

 

4. Ο οφειλέτης έχει δεύτερη ευκαιρία σε περίπτωση αποτυχίας του εξωδικαστικού μηχανισμού;

 

– Σε περίπτωση που η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές δεν οδηγήσει σε συμφωνία και ο συντονιστής συντάξει πρακτικό αποτυχίας, ο οφειλέτης δεν έχει δικαίωμα να υποβάλει εκ νέου αίτηση. Εάν ωστόσο είναι το δικαστήριο αυτό που θα απορρίψει τη συμφωνία αναδιάρθρωσης, τότε ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να ασκήσει έφεση.

 

5. Ποια είδη ρυθμίσεων μπορεί να περιλαμβάνει η συμφωνία αναδιάρθρωσης;

 

– Ενδεικτικά την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων, εξόφληση σε περισσότερες δόσεις, μείωση επιτοκίου, εξάρτηση καταβολής τόκων από το ύψος των κερδών της επιχείρησης, διαγραφή μέρους των απαιτήσεων, κεφαλαιοποίηση απαιτήσεων με έκδοση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων, απονομή περιόδου χάριτος στον οφειλέτη, εκποίηση επί μέρους περιουσιακών του στοιχείων σε πιστωτή ή τρίτο πρόσωπο. Επίσης, ο πιστωτής μπορεί να εγγράψει υποθήκη, προσημείωση υποθήκης ή ειδικό προνόμιο σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και των συνοφειλετών του. Μετά τη σύναψη αναδιάρθρωσης οφειλών και εφόσον αυτή εξυπηρετείται, απαγορεύεται η εγγραφή νέου βάρους σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη ή των συνοφειλετών για εξασφάλιση των ρυθμισμένων με τη σύμβαση απαιτήσεων.

 

Πότε αναστέλλονται και για πόσο διάστημα οι κατασχέσεις

 

Η μη τήρηση των συμφωνηθέντων από τον οφειλέτη οδηγεί σε κυρώσεις. Ωστόσο, το νομοσχέδιο έχει και «παραθυράκι» για την καθυστέρηση της επιβολής των κυρώσεων αυτών. Ας δούμε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις διατάξεις του νομοσχεδίου:

 

6. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του οφειλέτη μετά την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης;

 

– Κατ’ αρχάς ξεκινά η καταβολή των δόσεων που έχουν συμφωνηθεί, ακόμη και αν η συμφωνία κατατεθεί στο δικαστήριο προς επικύρωση. Προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία απαγορεύεται η αποπληρωμή των οφειλών να γίνει σε περισσότερες από 120 δόσεις, η μηνιαία δόση να είναι μικρότερη από 50 ευρώ, να παρασχεθεί περίοδος χάριτος και να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις με άλλα ανταλλάγματα αντί χρηματικού ποσού.

 

7. Τι θα συμβεί εάν ο οφειλέτης δεν τηρήσει τη συμφωνία αναδιάρθρωσης;

 

– Εάν ο οφειλέτης καθυστερήσει την καταβολή δόσης προς οποιονδήποτε από τους πιστωτές του για πάνω από 90 ημέρες, ο πιστωτής δικαιούται να ζητήσει ακύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης, έστω και αν υπάρχει μερική εμπρόθεσμη καταβολή. Η ακύρωση γίνεται μόνο μέσω της δικαστικής οδού, ανεξαρτήτως του εάν η συμφωνία είχε επικυρωθεί από το δικαστήριο ή όχι.

 

8. Πότε ακυρώνεται αυτοδίκαια η σύμβαση;

 

– Στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) μη καταβολή δόσεων προς εφορία και ασφαλιστικά ταμεία ποσού που αντιστοιχεί σε τρεις δόσεις, β) παράλειψη του οφειλέτη να υποβάλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και ΑΠΔ εντός τριών μηνών από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους, γ) παράλειψη του οφειλέτη να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει νόμιμα οφειλές προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία που βεβαιώθηκαν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016 (δεν υπάγονται δηλαδή στον εξωδικαστικό) εντός 90 ημερών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης ή εντός 60 ημερών από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους για οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά την έναρξη ισχύος της σύμβασης. Το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν την επέλευση της αυτοδίκαιης ανατροπής της σύμβασης σε όλους τους πιστωτές και εντός 30 ημερών μπορεί οποιοσδήποτε πιστωτής να ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας προς όλους τους πιστωτές.

 

9. Πότε αναστέλλονται και για πόσο τα καταδιωκτικά μέτρα (π.χ. κατασχέσεις) εις βάρος του οφειλέτη;

 

– Κατ’ αρχάς αυτοδικαίως για 70 ημέρες από την αποστολή πρόσκλησης από τον συντονιστή προς πιστωτές για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, η αναστολή μπορεί να παραταθεί για τέσσερις ακόμη μήνες ύστερα από αίτηση του οφειλέτη στο Μονομελές Πρωτοδικείο της έδρας της επιχείρησης, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει συναινέσει η απόλυτη πλειοψηφία των πιστωτών (50% +1 ). Η λήψη αναγκαστικών μέτρων από το Δημόσιο αναστέλλεται από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης αναδιάρθρωσης ή της δικαστικής επικύρωσής της. Η αναστολή δεν ισχύει για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές της σύμβασης.

 

10. Τι συμβαίνει όταν ήδη έχει ξεκινήσει διαδικασία ρύθμισης στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών;

 

– Η διαδικασία αναστέλλεται από τη στιγμή που υποβάλλεται η αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό. Εάν δεν επέλθει συμφωνία, η διαδικασία συνεχίζεται από το σημείο που είχε σταματήσει.

Χωρίς ακόμη να έχουν υποβληθεί στο ΤAXISnet οι βεβαιώσεις αποδοχών από χιλιάδες επιχειρήσεις κι από ορισμένα ασφαλιστικά ταμεία, χωρίς να έχουν ακόμη «φορτωθεί» στο σύστημα τα δεδομένα για τους τόκους που έχουν πιστωθεί το 2016 στους λογαριασμούς καταθέσεων εκατομμυρίων φορολογουμένων και για τα ποσά των δανείων που εξόφλησαν εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι φορολογούμενοι, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έθεσε σε λειτουργία την ηλεκτρονική εφαρμογή για την υποβολή των φετινών δηλώσεων.

 Αντωνόπουλος Γιώργος

Ετσι, η συντριπτική πλειοψηφία των φορολογουμένων δεν είναι σε θέση ακόμη να υποβάλει τις δηλώσεις.

Ουσιαστικά, ο κύριος όγκος των δηλώσεων θα υποβληθεί μετά το Πάσχα. Ωστόσο, οι 6 εκατομμύρια και πλέον υπόχρεοι θα πρέπει, πριν προχωρήσουν στην υποβολή των δηλώσεων, να γνωρίζουν τι ακριβώς ισχύει φέτος στη διαδικασία υποβολής, τι αλλάζει στον τρόπο υπολογισμού των φορολογικών επιβαρύνσεων και τι θα προκύψει, εν τέλει, από την εκκαθάριση των φόρων για τα εισοδήματα που απέκτησαν εντός του 2016, ώστε να μη βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων.

Οι αλλαγές στο φετινό Ε1Το έντυπο Ε1 της φετινής φορολογικής δήλωσης έχει τουλάχιστον 13 αλλαγές σε διάφορα σημεία του. Σύμφωνα με το στέλεχος της Α.Α.Δ.Ε. κ. Αθ. Σαφαρή αλλά και με βάση τα όσα διευκρινίζονται στο αναλυτικό βιβλιάριο οδηγιών συμπλήρωσης της δήλωσης, οι  αλλαγές που επήλθαν φέτος στο Ε1 έχουν ως εξής:

Πίνακας 2: Πληροφοριακά στοιχεία

1) Προστέθηκε νέος κωδικός 320, ο οποίος θα πρέπει να συμπληρώνεται στην περίπτωση που η σύζυγος ή το «μέρος συμφώνου συμβίωσης» είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται η δυνατότητα εμφάνισης του ενός εκ των δύο συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία από τον άλλο. Συγκεκριμένα, στον πίνακα 2 του Ε1 ο κωδικός 319 για το σύζυγο ή 320 για τη σύζυγο μπορεί να είναι προσυμπληρωμένος δηλώνοντας ότι ο ένας εκ των δύο έχει τη φορολογική κατοικία του στο εξωτερικό.

2) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 021-022, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, προκειμένου να δικαιούνται κι αυτοί το αφορολόγητο όριο εισοδήματος των 8.636-9.545 ευρώ.

3) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 037-038, τους οποίους πρέπει να συμπληρώσουν οι κατ’ επάγγελμα αγρότες, προκειμένου να κατοχυρώσουν το δικαίωμα έκπτωσης φόρου έως 1.900-2.100 ευρώ, όπως και οι μισθωτοί. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 112 του ν. 4387/2016, τα εισοδήματα που απέκτησαν οι κατ’ επάγγελμα αγρότες το 2016 από την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας θα φορολογηθούν και φέτος αυτοτελώς, όχι όμως στο σύνολό τους με 13% από το πρώτο ευρώ, αλλά με βάση φορολογική κλίμακα, στην οποία ισχύουν συντελεστές φόρου 22%-45%. Ο φόρος που προκύπτει από την εφαρμογή των συντελεστών της κλίμακας αυτής θα μειωθεί έως και 1.900-2.100 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση κάθε φορολογούμενου (άγαμος χωρίς τέκνα, έγγαμος με 1,2,3 ή περισσότερα τέκνα κ.λπ.). Οι αλλαγές αυτές θα φέρουν φοροελαφρύνσεις σε αγρότες με φορολογητέο εισόδημα μέχρι 21.500 ευρώ.

4) Οι κωδικοί 011-012 δεν συμπληρώνονται πλέον από τα πολιτικά πρόσωπα τα οποία επιβαρύνονταν με ειδική εισφορά αλληλεγγύης 8% επί του συνολικού εισοδήματός τους. Τα πρόσωπα αυτά ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος και οι Αντιπρόεδροι της Βουλής, οι Βουλευτές, ο Πρόεδρος και οι Αντιπρόεδροι της Κυβέρνησης, οι Υπουργοί, οι Αναπληρωτές Υπουργοί και Υφυπουργοί, οι Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς Υπουργείων, οι Γενικοί Γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, οι Περιφερειάρχες, οι Ευρωβουλευτές, οι Δήμαρχοι, οι Διοικητές των Ανεξάρτητων Αρχών και των ν.π.δ.δ.. Ο λόγος για τον οποίο επήλθε η μεταβολή αυτή είναι το γεγονός ότι με το άρθρο 112 του ν. 4387/2016 καταργήθηκε η αυξημένη ειδική εισφορά αλληλεγγύης που επιβαλλόταν με συντελεστή 8% στο σύνολο όλων ανεξαιρέτως των εισοδημάτων των παραπάνω προσώπων. Οι κωδικοί 011-012 πρέπει να συμπληρωθούν πλέον από βουλευτές και ευρωβουλευτές, οι οποίοι διαθέτουν ποσά των αποζημιώσεών τους ή των συντάξεων τους στα κόμματα ή σε συνασπισμούς κομμάτων, ώστε για τα ποσά αυτά να μη φορολογηθούν!

5) Καταργήθηκαν οι κωδικοί 007-008,  τους οποίους συμπλήρωναν όσοι κατοικούν μόνιμα σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους. Ο λόγος είναι ότι το καθεστώς εκπτώσεων και απαλλαγών από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που ίσχυε στα συγκεκριμένα νησιά καταργήθηκε από την 1η-1-2016.

Πίνακας 4: Φορολογούμενα εισοδήματα και μειώσεις

6) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 395-396, στους οποίους δηλώνεται το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων που καταβάλλονται από αλλοδαπούς φορείς χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, για το οποίο δεν έχει γίνει παρακράτηση φόρου, ώστε να φορολογηθεί με την νέα αυτοτελή κλίμακα που προβλέπει το άρθρο 15 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.

7) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 115-116, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από τους φορολογούμενους που το 2016 απέκτησαν εισόδημα από υπεκμίσθωση εκτάσεων γης. Στους κωδικούς αυτούς πρέπει να δηλωθεί το ακαθάριστο εισόδημα από την υπεκμίσθωση εκτάσεων γης.

8) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 117-118, στους οποίους οι υπεκμισθωτές εκτάσεων γης πρέπει να δηλώσουν τα ποσά των ενοικίων που έχουν καταβάλει, ώστε αυτά να αφαιρεθούν (να εκπέσουν) από τα εισοδήματα που θα δηλώσουν στους κωδικούς 115-116.

Πίνακας 6: Πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία-Ποσά που μειώνουν την ετήσια δαπάνη

9) Στους κωδικούς 661-662, διευκρινίζεται ότι, εκτός από το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, πρέπει να δηλώνονται και τα επιδόματα ανεργίας που χορηγούν το ΓΕΝΕ (Ταμείο ναυτικών) και το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (Ταμείο δημοσιογράφων και λοιπών απασχολουμένων σε μέσα μαζικής ενημέρωσης). Σημειώνεται ότι τα επιδόματα ανεργίας που καταβάλλονται στους δικαιούχους δεν φορολογούνται, εφόσον το άθροισμα των λοιπών εισοδημάτων του άνεργου δεν υπερβαίνει ετησίως τις 10.000 ευρώ.

10) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 421-422, στους οποίους πρέπει να συμπληρωθούν τα ενοίκια που καταβάλλονται σε Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, προκειμένου τα τέλη χαρτοσήμου επί των μισθωμάτων αυτών να χρεωθούν στους ενοικιαστές.

Πίνακας 7: Ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από τον φόρο

11) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 055 – 056. Οι κωδικοί αυτοί πρέπει να συμπληρωθούν από όσους φορολογούμενους το 2016 χρηματοδότησαν (δώρισαν χρήματα σε) πολιτικό κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων. Στους κωδικούς αυτούς πρέπει να αναγραφεί το ποσό της συγκεκριμένης ιδιωτικής χρηματοδότησης. Κι αυτό διότι το ποσό της ιδιωτικής χρηματοδότησης κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων εκπίπτει μέχρι τα 20.000 ευρώ εξ ολοκλήρου από το εισόδημα του φορολογούμενου που έδωσε τα χρήματα!12) Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 057 -058, οι οποίοι πρέπει να συμπληρωθούν από όσους έχουν χρηματοδοτήσει εντός του 2016 υποψήφιο ή/και αιρετό αντιπρόσωπο της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στους κωδικούς αυτούς πρέπει να αναγραφεί το ποσό της συγκεκριμένης ιδιωτικής χρηματοδότησης. Αυτής της κατηγορίας η ιδιωτική χρηματοδότηση εκπίπτει, μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ, εξ ολοκλήρου από το εισόδημα του φορολογούμενου που την πραγματοποίησε!

13) Στο κάτω μέρος της 4ης σελίδας κάθε εντύπου Ε1 που υποβάλλεται από εγγάμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης υπάρχουν χώροι για τη δήλωση δύο τραπεζικών λογαριασμών με τη συμπλήρωση των αντίστοιχων αριθμών IBAN. Με την ολοκλήρωση της συμπλήρωσης του εντύπου εμφανίζεται ηλεκτρονικό μήνυμα με το οποίο οι έγγαμοι ή οι "συμβιούντες" φορολογούμενοι προτρέπονται να δηλώσουν τους IBAN των λογαριασμών τους προκειμένου να διευκολυνθούν σε μελλοντικούς συμψηφισμούς επιστροφών φόρου που δικαιούνται με οφειλές τους, ώστε αυτοί να γίνονται αυτόματα.

Τι ισχύει

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο ισχύων Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος:

1 Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος πρέπει να υποβάλουν φέτος υποχρεωτικά όλοι όσοι έχουν κλείσει μέχρι και τις 31-12-2016 το 18ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον έχουν να δηλώσουν οποιουδήποτε ύψους πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

2 Απαλλάσσονται από την υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση μόνο όσοι το 2016 δεν είχαν καθόλου εισοδήματα ούτε περιουσιακά στοιχεία που να αποτελούν τεκμήρια (κατοικία, αυτοκίνητο κ.λπ.), εφόσον φιλοξενήθηκαν σε σπίτια γονέων, άλλων συγγενών ή φίλων.

3 Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε κάθε περίπτωση.

4 Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ.

5 Η υποβολή γίνεται μέσω του Διαδικτύου σε μία από τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις www.aade.gr και www.gsis.gr.

6 Κατά τη διαδικασία υποβολής θα πρέπει πρώτα να καταχωρίζονται, εφόσον απαιτούνται, τα έντυπα Ε2 – Ε3 και κατόπιν να αποστέλλεται το Ε1.

7 Η ΔΗΛΕΔ πραγματοποιεί την εκκαθάριση. Τα εκκαθαριστικά σημειώματα κοινοποιούνται στους φορολογούμενους μέσω των λογαριασμών τους στο ΤAXISnet.

8 Στις περιπτώσεις που θα κριθεί απαραίτητος ο έλεγχος των δικαιολογητικών των δηλώσεων, θα οδηγούνται για έλεγχο και εκκαθάριση στις αρμόδιες ΔΟΥ.

9 Για τις τροποποιητικές δηλώσεις των οποίων η αρχική έχει υποβληθεί μέσω Διαδικτύου, τα δικαιολογητικά που θα προσκομίζει ο φορολογούμενος θα είναι μόνο αυτά που αφορούν τον λόγο που επικαλείται για την τροποποίηση της δήλωσής του.

10 Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, εφόσον από την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης προκύψει επιπλέον φόρος προς καταβολή, θα πρέπει να εξοφληθεί είτε εφάπαξ, μέχρι την 31η Ιουλίου, είτε σε τρεις ίσες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη μέχρι την 31η Ιουλίου, η δεύτερη μέχρι την 28η Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι την 30ή Νοεμβρίου.

11 Δεν θα βεβαιώνεται ποσό φόρου εισοδήματος για καταβολή, εφόσον αυτό δεν υπερβαίνει τα 30 ευρώ.

12 Δεν θα επιστρέφεται στο φορολογούμενο ποσό φόρου μικρότερο των 5 ευρώ.

13 Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα, καθώς επίσης και τα μέλη της οικογενείας του φορολογούμενου με αναπηρία 67% και άνω θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.

14 Στη δήλωση πρέπει να αναγραφούν υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα, ακόμη και τα απαλλασσόμενα από το φόρο.